BouwBelang 4 - 2018

8 BOUWBELANG | NUMMER 4 - 2018 Nieuws en achtergronden kunnen, eventueel voorzien van foto (digitaal beeld minimaal 300 dpi), worden gestuurd naar: bouwbelang@imediate.nl of naar: BouwBelang, Postbus 2227, 1200 CE Hilversum NIEUWS GEZAMENLIJKE NOTITIE ‘WERKENAAN ZELFSTANDIGHEID’ AFNL en NOA op de bres tegen ‘oneerlijke wildgroei’ In geen enkele andere sector van de Nederlandse eco- nomie is de toename van zelfstandigen zo groot als in de bouw en afbouw. Begin 2018 zijn hierin meer dan 100.000 zelfstandigen werkzaam. De toename kent een aantal oorzaken, zo schrijven AFNL en NOA. ‘De groot- ste toename is vanaf 2001 ontstaan. Door de recessie was er onvoldoende werk en raakten een groot aantal bouwplaatsmedewerkers hun baan kwijt. De jongeren hadden slechts recht op een korte WW-uitkering. Om toch in het inkomen te voorzien zijn zij noodgedwongen als zelfstandige aan de slag gegaan.’ Ook de openstelling van de grenzen voor Poolse en Tsjechische werknemers in 2007, het begin van de kredietcrisis in 2009, de onzekere orderportefeuille en de gevolgen van de WWZ worden genoemd. ‘Vanaf 2017 nemen steeds meer werknemers ontslag om als zelfstandige bij andere bedrijven te gaan werken. Door de toename van werk en de krapte op de arbeidsmarkt is het gemiddelde uurtarief gestegen naar gemiddeld € 45 en zijn ook de fiscale voordelen aantrekkelijk om voor dit zelfstandig ondernemerschap te kiezen.’ ZELFSTANDIG OF NIET? Vraag is echter of al deze zelfstandigen wel zelfstan- dig zijn, zo stellen de opstellers van de notitie. ‘Een zelfstandige in de bouw heeft geen keuze waar hij zijn werkzaamheden moet uitvoeren en op welke tijden, welk materiaal hij gebruikt of op welke wijze hij zijn werk doet en moet hij logistieke opdrachten uitvoeren en veiligheidsregels in acht nemen. Op de bouwplaats ziet men steeds vaker ploegjes zelf- standigen die samen voor één opdrachtgever aan het werk zijn of met andere werknemers samenwerken. Meestal stelt de opdrachtgever het te verwerken mate- riaal ter beschikking, alsmede hulpmiddelen om de fysieke arbeid te verlichten en steigers om de werk- zaamheden op hoogte uit te voeren.’ Dat rechtvaardigt de vraag of wel sprake is van zelf- Er moet een einde komen aan de onduidelijke status van de zelfstandige op de bouw- plaats standig ondernemen. ‘Hierbij spelen in onze ogen cri- teria een rol als: heeft hij de klus zelf aangenomen en is hij verantwoordelijk voor de kwaliteit? Voert hij een eigen administratie, zorgt hij voor eigen PBM’s en is hij aansprakelijk voor schade ontstaan door slecht werk en gevaarlijke werkzaamheden?’ Wordt er niet aan dergelijke criteria voldaan, is volgens AFNL en NOA meer sprake van werken onder dezelfde voorwaarden als werknemers in dienst. UITBUITING Een ander probleem is dat de zelfstandigen door een uitzend- of detacheringbureau worden aangeboden en vervolgens bij een opdrachtgever tewerk worden gesteld. De wijze waarop dit gebeurt, is gelijk aan die van een uitzendkracht: het uurtarief wordt door de uit- lener bepaald, er is geen keuze bij de opdracht, de uit- lener stuurt facturen aan de opdrachtgever en er wordt gewerkt met urenbriefjes. ‘De papieren zijn in orde: de zelfstandige is inge- schreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel, heeft een Overeenkomst Bemiddeling of de Algemene overeenkomst tussenkomst ondertekend. Vaak wordt dit ook door het uitzend- of detacherings- bureau geregeld. Uiteindelijk is deze zelfstandige even afhankelijk van de opdrachtgever als was hij een werk- nemer of uitzendkracht. De detacheerder staat een duurzame bedrijfsvoering ■ In de gezamenlijke notitie ‘Werken aan zelfstandig- heid’ van AFNL en NOA vragen beide organisaties aandacht voor de blijvende onduidelijkheid rondom zelfstandigen in de bouw. Daarnaast vragen zij de overheid om een aantal maatregelen te nemen om aan die onduidelijkheid een einde te maken en toe te zien op controle op ‘schijnzelfstandigen en koppelbazen’ die nog steeds actief zijn in de bouwsector.