BouwBelang 5 - 2018

19 NUMMER 5 - 2018 | BOUWBELANG CIRCULAIRE MKB BOTTOM-UP Het Hof van Cartesius is misschien wel het radicaalste circulaire project van dit mo- ment. Het Hof, in het Utrechtse Werkspoor- kwartier, bestaat uit drie paviljoens met werkruimte voor 28 creatieve ondernemers, geschaard rond een collectieve binnentuin. Ontwikkelend architect Charlotte Ernst bouwde tussen juli en oktober 2017 de cas- co’s van de paviljoens, met een circulair team van architectenbureau RHAW, con- structeur IMD, bouwer Groenluik en De Upcycle Expert. De 28 gebruikers bouwden het casco vervolgens eigenhandig af met gebruikte materialen. Charlotte Ernst werkt in het Hof van Carte- sius zonder een vastomlijnde definitie van circulariteit. Ernst noemt het Hof een mind- set en een bottom-up proces: “We experi- menteren op alle vlakken met reductie van afval- en reststromen en zetten in op een zo breed mogelijke duurzaamheid - van ener- giesystemen en bouwmethode tot een heal- thy urban city.” GEZOCHT: MIDDELGROTE AANNEMER Ernst is momenteel druk bezig met het uit- breiden en opschalen van het Hof. En waar de ontwikkelend architect in de eerste fase nog samenwerkte met een kleine mkb-aan- nemer, zoekt Ernst voor het opschalen welbewust naar een middelgroot bouwbe- drijf: “De kleine mkb-bouwer moest nog heel erg meegenomen worden in het proces: wat willen we hier, wat is duurzaamheid in dit project? Voor het opschalen in de vol- gende fase zoeken we een middelgrote bou- wer met de bijpassende ambitie.” Ernst krijgt regelmatig te horen dat het vin- den van zo’n middelgrote aannemer proble- matisch is: “Omdat je op het Hof van Carte- sius flexibel moet bouwen, en niet van tekening. Maar inmiddels melden aanne- mers zich zelf aan, welwetend dat onze manier van bouwen meer tijd en geld kost en een heel ander proces is. De materialen dicteren hier het ontwerp, niet andersom.” MILIEU-IMPACT STAAT CENTRAAL Ook voor Menno Schokker van advies- bureau Merosch draait circulair bouwen om de materialen, meer specifiek om hun mili- eu-impact: “De circulaire economie beoogt de loskoppeling van economische groei en die milieu-impact, het is de transitie naar een economie waarin groei niet ten koste gaat van het milieu. Bij circulariteit heb je het dan over het sluiten van de grondstof- kringlopen. Het vlindermodel van Ellen Macarthur is daar een goed denkkader voor. > Recentelijk werd in Utrecht, paviljoen The Green House opgeleverd, een circulair bouwpakket van architecten- bureau cepezed