BouwBelang 3 - 2019

9 NUMMER 3 - 2019 | BOUWBELANG COLUMN HARRY MARISSEN AA heeft een accountantspraktijk in Groningen met meerdere bouw- en bouwgerelateerde ondernemingen als klant. Daarnaast is hij bestuurslid van SRA, de grootste koepelorganisatie van accountantskantoren in Nederland. De bouw is uitblinker in het mkb U it het nieuwe SRA-rapport Branches in Zicht 2019 blijkt dat 2018 voor de bouw een uitste- kend jaar is geweest. De Nederlandse woning- markt floreerde en er was meer ruimte voor investeringen in utiliteitsbouw en infrastructuur. De bouwbranche zag de netto-omzet met 12 procent groeien ten opzichte van een jaar eerder. Daarmee deed de bouw het fors beter dan het gemiddelde van alle ondernemingen in het mkb (9,6 procent). Ook de winstgroei was met 30 procent fors en veel hoger dan in andere sectoren. Daar- mee kan de bouw met recht de uitblinker in het midden en kleinbedrijf worden genoemd. De financiële positie van de meeste bouwbedrijven is sterk verbeterd en daarmee is een buffer gerealiseerd voor mindere tijden. De winstgroei ging gepaard met een verbeterde bruto-marge (+13,5 procent), waaruit blijkt dat betere verkoopprijzen zijn gerealiseerd op de inkoop van materialen. Het aantal arbeidsplaatsen in de bouw is het afgelopen jaar wederom fors toegenomen tot 442.000 arbeidsjaren. Ondanks deze groei is er nog steeds sprake van arbeidskrapte, waardoor naar verwachting de loonkosten verder zullen toenemen. Daarnaast heeft ook de bouwbranche te maken met vergrijzing van het huidige werknemersbestand, waardoor de uitstroom van werkne- mers onvoldoende wordt gecompenseerd door nieuwkomers vanuit het beroepsonderwijs. De groei in de bouw zal nog verder doorzetten. Een belangrijke oorzaak daarvoor is de verduurzaming van bestaande en nieuwbouwprojecten. Dit speelt vanzelfsprekend ook de installatiebedrijven in de kaart. Daarnaast is er nog steeds geen evenwicht in de woningmarkt door een tekort aan woningen. Daarom werd door VNO-NCW onlangs een plan gelanceerd voor een ‘taskforce woningbouw’, waardoor honderdduizenden extra woningen versneld kunnen worden gebouwd. De arbeidsmarkt zal op korte termijn niet veel veranderen. Wilt u aan de verwachte verder groeiende marktvraag vol- doen, dan zult u uw bedrijfsvoering moeten aanpassen. Eén van de manieren om hier op in te spelen is innovatie, waar- door u met eenzelfde arbeidsaanbod meer bouwvolume kunt realiseren. Daarnaast is het belangrijk dat u continu inves- teert in uw medewerkers, waardoor zij duurzaam inzetbaar blijven. Een ander alternatief is te kijken naar de mogelijk- heden van zij-instroom. Daarmee trekt u nieuwe medewer- kers aan uit andere sectoren dan de bouw. Dit vraagt dan vanzelfsprekend wel om bij- en omscholing en dus een extra investering in uw personeel. Vaak zijn regionale onderwijs- centra zeer bereid u hierbij te ondersteunen en bestaan er diverse (regionale-) subsidieregelingen om de kosten voor individuele ondernemers te beperken. Baksteenindustrie weer dichtbij 1 miljard ■ De Nederlandse metselbaksteen heeft een goed jaar achter de rug. In 2018 wist de afzet op de binnenlandse markt zich te herstellen met een plus van 6 procent en de export groeide krachtig maar liefst 19 procent. Hiermee komt de afzet metselbaksteen weer vlak bij de psychologisch belangrijke grens van 1 miljard Waalformaat, die voor het laatst in 2008 werd gepasseerd. Dat blijkt uit Jaarverslag 2018 van branchevereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB). In 2018 groeide de totale afzet van de Nederlandse metselbaksteen met 11 procent naar 974 miljoen Waalformaat. Deze groei is exportgedreven, hoewel ook de binnenlands afzet weer zijn weg naar boven wist te vinden. In 2017 daalde deze nog met twee procent. De afzet straatbaksteen bleef met een plus van 1 procent vrijwel onveranderd na een jaar eerder met dubbele cijfers te zijn gegroeid. ONZEKERE TOEKOMST Ondanks deze optimistische ontwikkeling is het de vraag of de psychologisch belangrijke afzetgrens van 1 miljard Waalformaat metselbaksteen binnen afzienbare termijn weer bereikt gaat worden. De dreiging van een stagne- rende groei van de binnenlandse woningnieuwbouw in de komende jaren en onduidelijkheid op de voor de Nederlandse baksteenindustrie relevante Britse markt maken dit onzeker. SECTOR IN TRANSITIE Uitdagingen op het gebied van de energietransitie in de industrie en van de gebouwde omgeving zetten de klei- verwerkende fabrikanten aan om gericht na te denken over de toekomst. Een nieuwe Transitie- en Innovatieraad Keramiek moet de industrie hierbij gidsen. De sector ziet goede kansen voor het gebakken kleiproduct in een circu- laire bouweconomie. Daarin staan nu vooral hergebruik en inzet van secondaire grondstoffen centraal. KNB bepleit nadrukkelijk daarbij ook de rente van natuurlijk kapitaal te betrekken, doelend op nieuwe natuur, de bijdrage aan waterstandsverlaging en het op diepte houden van vaar- wegen door kleiwinning voor bakstenen en keramische dakpannen. REALISEERBAARHEID BOUWOPGAVEN Bij de presentatie van het jaarverslag toonde KNB- voorzitter Han Noten zich positief over de mogelijkheden van de industrie om aan te sluiten bij de eisen van een duurzame en klimaatbewuste samenleving. “Er is aan product- en proceszijde voldoende innovatiekracht in onze industrie én er is de wil om te veranderen”, aldus de KNB-voorzitter.