BouwBelang 6 - 2019

GAZET | NUMMER 6 - 2019 40 Zes miljard euro productieverlies tus- sen 2019 en 2021, dat is volgens het EIB de impact van de stikstofproblematiek. Volgens Taco van Hoek, die de nieuwste arbeidsmarktrapportage van het EIB eind november toelichtte tijdens een bijeen- komst in Soesterberg, zit dat verlies hoofd- zakelijk in uitstel: “De pijn zit in de ver- gunningen. En het leeuwendeel komt nog – vooral in 2020 en 2021 gaat de bouw dat voelen. Met name de infra, met zijn Natura 2000-problematiek en lastige en complexe opgaves.” Maar ook de nieuwbouw van woningen loopt door de stikstofproblematiek terug. En ook daar is de afstand tot Natura 2000-gebieden bepalend voor de vertra- ging. Van Hoek: “Wie een bouwplan heeft binnen twee kilometer van zo’n gebied, kan rekenen op twaalf maanden vertraging.” WONINGBOUWPRODUCTIE DAALT Twee magere jaren, dat voorspelde het EIB de bouw sowieso al, voor 2020 en 2021 – ook zonder alle perikelen rondom stikstof en PFAS. Een half procent pro- ductiegroei in 2020, één procent groei in 2021, meer zit er voor de bouw even niet in, meldt het EIB in zijn jaarlijkse analyse. Oorzaak van die geringe groei: een terug- val in woningbouwvergunningen en de stikstofproblemen: “De nieuwbouw blijft de zwakke schakel en alleen de groei bij de herstel- en verbouwactiviteiten, die vooral samenhangen met verduurzamingsin- vesteringen, zorgen ervoor dat de bouw nog niet met negatieve groeicijfers wordt geconfronteerd.” In de infra-sector zijn er volgens het EIB nog steeds belangrijke opgaven en is ook budget aanwezig om groei mogelijk te maken. Maar ook hier geldt: er liggen moeilijke jaren in het verschiet als het er om gaat de middelen effectief aan te wenden. Ook hier zijn de stikstof- en PFAS- problematiek de boosdoeners. CRISIS OF NIET? Debatleider Martijn de Greve trapte de mid- dag in Soesterberg af met een vraag aan het aanwezige bouwpubliek: “Zit uw bran- che weer in een crisis of niet?” Daarover waren de meningen in de zaal zeer ver- deeld. Taco van Hoek was beslist. Dat de bouw op een crisis afstevent, of zelfs op een crisis die te vergelijken is met die van 2009/2010 en 2012/2013, wees hij ferm van de hand: “Er is wel sprake van een grote omslag, maar de cijfers zijn niet met elkaar te vergelijken. De vraag is dit keer niet verdwenen. Deze omslag heeft niets te maken met de op zichzelf sterke markt. Nu is de uitgangspositie veel beter.” HEEL SLECHTE REGELGEVING Van Hoek pleitte in het licht van de stik- stofproblematiek voor ‘verstandige regelge- ving’: “De problemen rond stikstof en PFAS zijn schoolvoorbeelden van heel slechte regelgeving. We gaan het oplossen, maar het is zonde dat het zo lang gaat duren.” Blijft het slecht? Nee. In de jaren 2022 en 2023 ziet het EIB de groei van de bouwpro- ductie weer aanzetten tot gemiddeld 2,5% per jaar. Reden: “Eerder vertraagde projec- ten komen naar verloop van tijd weer los en dit draagt bij aan betere groeicijfers in deze EIB’S ARBEIDSMARKTRAPPORTAGE 2019 – 2023 TWEE MAGERE JAREN IN HET VERSCHIET ‘NIEUWE HANDEN’ OP DE BOUWPLAATS 13.000 personen ofwel 12.000 arbeidsjaren (voltijdbanen), dat heeft de bouw de komende vier jaar nodig. Al die nieuwe handen op de bouwplaats vanaf 2022, komen volgens het EIB nog eens bovenop de dik 12.000 mensen die de bouwnijverheid elk jaar moet aantrekken om de natuurlijke uitstroom door arbeidsongeschiktheid en pensionering op te vangen. Alles bij elkaar heeft de bouw in de periode 2020 - 2023 62.000 nieuwe arbeidskrachten nodig, berekent het EIB. Die mensen komen voor tweederde uit de opleidingen, stelt het EIB: “De leerlingaantallen op het mbo nemen vanaf 2018 weer toe, waarbij ook een verschuiving optreedt van BOL- naar BBL- opleidingen.” De instroom vanuit de opleidingen levert de komende vier jaar voor bijna 42.000 arbeidskrachten aan nieuw aanbod op, meldt het EIB. Nog eens 6.000 nieuwe arbeidskrachten komen uit het buitenland, aldus het EIB. Dat is 10% van de benodigde instroom: “Het aantal buitenlandse arbeidskrachten komt hiermee uit op 55.000 in 2023. Een op de tien werknemers in de bouw is dan in een ander land geboren.” Het resterende kwart aan arbeidskrachten, moet de bouw dan recruteren uit andere binnenlandse sectoren. Dat is aanzienlijk minder dan in 2018 en 2019, meldt het EIB. ■ Hoe staat het met de arbeidsmarkt en de bouwproductie, de komende vier jaar? Volgens de nieuwe arbeidsmarktrapportage van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) is sprake van een keerpunt. EIB-directeur Taco van Hoek: “Het productiebeeld begint af te vlakken en de spanning op de bouwarbeidsmarkt is in 2019 niet verder opge- lopen.” En dan is er natuurlijk nog de stikstofproblematiek... Blijft het slecht? Nee. In de jaren 2022 en 2023 ziet het EIB de groei van de bouwproductie weer aanzetten tot gemiddeld 2,5% per jaar.