BouwBelang 1 - 2021

Partners CircularBiobased Delta coördineert het CHAPLIN-programma en werkt daarin samen met: H4A, NTP, Roelofs, TWW, Dura Vermeer, Boskalis, Latexfalt, Vertoro, Biondoil, AvantiumChemicals, Praj, LXP Group, Provincies (Overijssel, Zuid Holland, Gelderland, Noord Brabant en Zeeland), Rijkswaterstaat, North Sea Port, Gemeenten (Bergen op Zoom, Wageningen en Altena), University Utrecht, Asfalt Kennis Centrum (AKC), TNO, Wageningen Research en Q8. Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) subsidi- eert 2 CHAPLIN projecten. INNOVATIE van de gelegenheid gebruik gemaakt door op de Dag van de Duurzaamheid een sa- menwerkingscontract te tekenen met Chaplin XL. RESTPRODUCT PAPIERINDUSTRIE Maar wat is lignine eigenlijk? Jeroen: “Het is een bindmiddel dat bijvoorbeeld in hout zit, maar ook voorkomt in stro, grassen en mais. Het is het op één na meest voorko- mende polymeer in de natuur. En als je van hout papier maakt, komt de lignine vrij. Het is dus een restproduct van de papierindus- trie dat in het verleden vooral laagwaardig werd ingezet als brandstof om energie op te wekken.” CO 2 -REDUCTIEWINST Er zijn goede redenen om bitumen te ver- vangen. Bitumen is steeds minder voorhan- den en de kwaliteit kan zeer uiteenlopen. En dan is er nog het duurzaamheidsargument. Bitumen is een restproduct van het raffina- geproces van aardolie. En die aardolie moet van verre komen. Voordat het in Rotterdam arriveert, is er als sprake van CO 2 -emissie door het transport. De lignine die TWW aan het asfaltbeton toevoegt, komt nu nog uit Finland. Maar er zijn plannen om ook in Ne- derland serieuze impulsen te geven aan de productie van lignine. Ook lopen er onder- zoeken naar lignine uit bermgras en snoei- hout. Verder zijn er testen geweest met toi- letpapier. Deze waren echter minder succesvol. Maar er zijn meer duurzaamheidsargumen- ten voor grootschalige toepassing van lig- nine. Jeroen: “Asfalt met bitumen moet je verwerken als het een temperatuur heeft van boven de 150 graden Celsius. Rekening houdend met afkoeling in de asfalteerma- chine is verhitting tot 170 à 180 graden noodzakelijk. Met lignine zijn lagere ver- werkingstemperaturen mogelijk. Denk aan 120 à 130 graden. Dat spaart brandstof uit en dus CO 2 -emissie. Verder is er tijdens het groeiproces van planten en bomen CO 2 in lignine opgenomen. In het asfalt kan ligni- ne die CO 2 voor lange tijd binden.” MENGPROCES OPTIMALISEREN Hoeveel lignine gaat er eigenlijk in asfaltbe- ton? Jeroen: “In deze testfase vervangen we 30 procent bitumen. En normaliter maakt bitumen ongeveer vier procent uit van het asfaltbeton. De rest is steenslag, vulstof en zand. We willen natuurlijk naar een veel groter aandeel lignine en als het even kan naar honderd procent lignine. Als het zover komt zullen we de menger wel moeten aan- passen. Deze is nu nog ingesteld op bitu- men. De eigenschappen van lignine zijn an- ders; het is een heel fijne toeslagstof. Dat was nog wel even puzzelen, voordat we het optimale mengproces hadden achterhaald. We hebben het nu zo gedaan dat we de lig- nine gedoseerd bijmengen vanuit een vrachtauto.” WERKVREUGDE Qua duurzaamheid zijn er de laatste dertig, veertig jaar al flinke stappen gezet in de as- faltwereld. Door de hoge concentratie PAK’s is teer sinds 1990 al niet meer toegestaan in Europa. Verder zijn de technieken voor her- gebruik van asfalt behoorlijk verbeterd, waardoor het product voor bijna honderd procent recyclebaar is. In Nederland is er dankzij het Asfalt Kennis Centrum waar TWW al sinds jaar en dag in participeert, flinke voortgang geboekt. En nu lijkt er een nieuwe stap te kunnen worden gezet. Jeroen: “Met je werk te mogen bijdragen aan een beter klimaat en aan een schonere toekomst voor de generaties na ons – dat is zinvol en verhoogt de werkvreugde.” Jeroen Grootenhuis: “Als bindmiddel in asfaltbeton kan lignine het CO 2 – vastgelegd tijdens de groei van planten en bomen – voor zeer lange tijd binden” 23 NUMMER 1 - 2021 | BOUWBELANG