BouwBelang 4 - 2021

INTERVIEW WONINGCORPORATIE MOET WOONRUIMTE FACILITEREN De productiekant is uitvoerig besproken, maar hoe zit het met de opdrachtgevende kant. Neem bijvoorbeeld woningcorporaties. Wat wordt hun status? “Die moeten stoppen met het bouwen van woningen. Hun taak zou moeten zijn: woonruimte faciliteren. De ontwikkeling van woningen moeten ze maar overlaten aan partijen die dat kunnen. In onze visie is dat – als gezegd – de partij die het best in staat is het logistieke proces te organiseren. En wat ons betreft blijft deze par- tij ook eigenaar van de woning.” Sabine: “De corporatie koopt dus niet de bakstenen, maar het product ‘Wonen als Service’ van de woning- producent. Op eenzelfde manier als we dat gedaan heb- ben met het kunstlicht bij Thomas’ ontwerp voor de uit- breiding van Schiphol – Light as a Service (zie kader).” Thomas: “Die woning moet dan wel een hybride model zijn. Een modulair bouwsysteem met enerzijds elemen- ten voor de technisch intensieve elementen en ander- zijds bouwelementen waarmee we de ruimte definiëren. De verwerkte materialen krijgen wat ons betreft een paspoort dat een hele set aan informatie bevat, waar- door ze na einde levensduur van de woning gemakkelijk een weg vinden in de circulaire bouweconomie. Daar hebben we vier jaar geleden Madaster (zie kader) voor opgericht.” Madaster ‘Afval is materiaal zonder identiteit.’ Het is een vaak geciteerde uit- spraak van Thomas Rau. Madaster, een idee uit de koker van deze archi- tect en visionair, geeft materiaal een identiteit. Het systeem registreert gebouwen waarvan de materialen over en paspoort beschikken. De mensheid kan voor altijd de materialen identificeren en de eigenschap- pen achterhalen. Inmiddels staat er tien miljoen vierkante meter gere- gistreerd en is het platform life in vijf landen, Duitsland, Noorwegen, België, Zwitserland en Nederland. Dit jaar verwacht Thomas dat Madaster de vleugels uit zal slaan naar Taiwan en Saoedi Arabië. Thomas: Er zijn nu al banken die korting geven op hypotheken als het gebouw over een materialenpaspoort beschikt. Verzekeringen houden er rekening mee en bedrijven plaatsen de waarde van de materialen op hun balans. Verder is er wetgeving in de maak om een materialenpas- poort voor gebouwen verplicht te stellen.” Sabine: “Stel: alle woningen van een woningcorporatie zijn voorzien van een materialenpaspoort. Dan kun je op elk moment de materialen- waarde bepalen. Ook is uit te rekenen wat de CO2-belasting is.” Thomas: “Dat laatste is zeker van belang nu er een CO2-tax zit aan te komen. Met een materialenpaspoort kun je – zonder verrast te worden – maximaal anticiperen op de nieuwe wetgeving.” Verworven inzichten De verworven inzichten over een circulaire en duurzaam bouwproces zijn bij Sabine Oberhuber en Thomas Rau het resultaat van een leven lang nadenken over hoe het beter kan. Dat begon al vroeg. Sabine kreeg het groene denken met paplepel ingegoten. Haar moeder was één van de eerste leden van de groene partij in Duitsland, Die Grünen. Het was in de tijd dat de zure regen de bossen teisterde en de gevolgen van de kernramp in Tsjernobyl ook in haar geboorteland voelbaar waren. Zij zag al vroeg in dat het lineaire productiemodel van de consumptiemaat- schappij de belangrijkste oorzaak was van de teloorgang van natuur en milieu. Door een studie economie zou ze er iets tegen kunnen doen. Thomas liep als kind ernstige brandwonden op doordat hij het barbe- cuefeestje wilde versnellen met benzine. Een jaar lang leefde hij in de volstrekte afzondering van een couveuse waar geen zonlicht door- drong. Die ingrijpende ervaring bracht hem ertoe zijn leven te wijden aan een gezonde wereld voor iedereen. Een studie aan de Rheinisch- Westfällische Technische Hochschule in Aken was een teleurstelling. Architectuur, vond hij toen al, betekent dat je de biografische ontwik- keling van mensen ruimtelijk begeleid. Maar in de opleiding leerde hij niets over wie in zijn visie centraal stond, namelijk de mens. Een studie aan de kunstacademie in Bonn moest daar verandering in brengen. Daar wisten ze weliswaar alles over de mens, maar niets over de wereld. Een combinatie van zijn leerervaringen werd richtsnoer voor de archi- tect Rau. Zijn inspiratie haalt hij uit het immateriële en het materiële. Het spirituele en het fysieke zijn onlosmakelijk verbonden in zijn werk. Hun visie hebben Sabine en Thomas vastgelegd in het boek Material Matters. Graag uw mening over de uitdagende en soms confronterende visie van Rau en Oberhuber. En wat zijn uw argumenten daarbij? „ ●De woningbouw wordt assemblage-industrie. Eens/oneens „ ●Industrialisatie van het bouwproces is het antwoord op vragen van deze tijd. Eens/oneens „ ●Logistieke partijen nemen de bouwtaak over van bouwbedrijven. Eens/oneens 13 NUMMER 4 - 2021 | BOUWBELANG