BouwBelang 4 - 2021

Hydrozine-aggregaat voor emissieloze bouwplaats Hydrozine-aggregaten maken bouwplaatsen emissieloos. De aggregaten zijn stil, veilig, schoon, makkelijk te bedie- nen en kunnen eenvoudig bijgetankt worden. In een project van het Atlas Living Lab op de Technische Universiteit Eindhoven is de toepassing uitvoerig getest. Het hydrozine- aggregaat van DENS is nu klaar voor grotere projecten. Het aggregaat dat DENS heeft ontwikkeld, werkt op hyd- rozine, ook wel mierenzuur genoemd. Dit is een vloeibare stof die emissieloos energie kan leveren. De stof bevat 53 gram waterstof per liter. In het aggregaat wordt uit hydro- zine direct weer waterstof gemaakt en dat wordt middels een brandstofcel omgezet naar schone elektrische energie. Hydrozine hoeft niet onder druk bewaard te worden. Het is volledig kleurloos en heeft een sterke azijnachtige geur, waardoor lekken makkelijk te detecteren zijn. Het kan grote verbrandingsmotoren zoals dieselmotoren vervangen. Mede dankzij financiële ondersteuning via de energie- investeringsaftrek (EIA) is het apparaat eind vorig jaar in een pilot gebruikt door DENS in samenwerking met bouwonderneming Heijmans bij de Technische Universiteit Eindhoven als onderdeel van het Atlas Living Lab. Aerts. Deels is er geleverd aan het net, maar er zijn ook elektrische wagens mee opgeladen. Het laden gaat zelfs sneller dan het opladen van een Tesla. Een normaal diesel-aggregaat van 20 kW, kan vol gas maxi- maal 20kW halen, terwijl met een hydrozine-aggregaat van 20 kW pieken van 200 kWmogelijk zijn. DENS gaat zwaar- dere versies van het aggregaat ontwikkelen om zo ook gro- tere vermogens te kunnen leveren. Zelfs een grondboor van 55 ton is er al in elektrische uitvoering. De Liebherr LB16 unplugged is een zogenaamde ‘drilling rig’, oftewel een grondboor voor het inbrengen van in de grond gevormde funderingspalen, met buizen tot een diameter van 508 mm. De machine herbergt een twaalftal flinke accu’s en daar moet hij tot 10 uur op kunnen werken. Opladen gaat minsten zo lang duren bij standaard bouwplaats elektriciteit. Als een 125 ampère lader aanwezig is kan dat tot 7 uur worden teruggebracht. tegendeel: begin 2018 stonden we nog kwijlend bij de eerste elektri- sche minigraver van JCB. Maar inmiddels zijn er al talrijke elektri- sche grondverzetmachines, maar ook een elektrische wals, vouw- kraan, autolaadkraan of zelfs een sondeertruck of grondboor; ach, bijna al het materieel kent inmiddels een elektrische variant. U denkt wellicht: elektrisch vervoer is innovatief en nieuw. Dan moeten we u toch even uit de droom helpen. Zo maakte de Groninger hoogleraar Stratingh al in 1835 (!) een elektrisch modelvoertuig. De Duitse Flocken Elektrowagen uit 1888 wordt gezien als de eerste elektrische auto ter wereld. In de Verenigde Staten had 38 procent van de auto’s in 1900 een elektrische aandrijving, slechts 22 procent had een verbrandingsmotor. Rond de eeuwwisseling reden er in Ne- derland heel veel elektrische taxi’s en trams rond. Aan het einde van de 19e eeuw werd de auto op elektriciteit gezien als hét vervoermid- del van de toekomst. Hoezo, nieuw? Vooral de zwaardere elektrische bouwmachines zijn echter nog wel duur en beperkt beschikbaar. Voor lichte mobiele werktuigen is ver- vanging door emissieloze alternatieven momenteel financieel aan- trekkelijk. Wel zijn er operationele knelpunten zoals de energievoor- ziening op de bouwplaats en ontbreekt nog praktijkervaring in de exploitatie. Voor het zware materieel geldt dat naast deze knelpun- ten de financieel-economische balans momenteel nog ongunstig is. Gericht overheidsbeleid kan de inzet van emissieloos materieel ver- snellen, bijvoorbeeld in de vorm van subsidies en het opzetten van voorbeeldprojecten. 35 NUMMER 4 - 2021 | BOUWBELANG UITGELICHT EMISSIELOOS Aggregaat dat werkt op hydrozine, ook wel mierenzuur genoemd. Dit is een vloeibare stof die emissieloos energie kan leveren. Foto: Bart van Overbeeke.