BouwBelang 5 - 2021

dat het dus méér materiaal kost, terwijl we eigenlijk ons materiaal gebruik willen ver- minderen. OVERDIMENSIONEREN Overdimensioneren is dus een mogelijke oplossing om juridisch te borgen dat ge- bruikte materialen hoogwaardig worden hergebruikt. Een goed voorbeeld hiervan is het circulaire gebouw ‘de kind- en jeugdkli- niek’ in Kloetinge. Dit gebouw is (circulair) ontworpen door Taco Tuinhof van Rothui- zen Architecten. Voor dit gebouw is onder meer een houten draagconstructie gebruikt, waarvan het hout afkomstig is uit het oude districtskantoor van Rijkswaterstaat in Ter- neuzen. Door de houten draagconstructie te voorzien van extra houten draagbalken, is geborgd dat de constructie over voldoende draagkracht beschikt en tevens voldoet aan de geldende bouwvoorschriften. Een ander voorbeeld is het renovatieproject van de Hoogstraat in Rotterdam. In dit pro- ject is het originele betoncasco verwijderd en vervangen door een (deels) stalen donor- skelet. IMd Raadgevende Ingenieurs ge- bruikte in dit project stalen balken, afkom- stig uit andere (gesloopte) gebouwen. De herkomst van het gebruikte staal was ech- ter onbekend. Daarom moest de kwaliteit worden aangetoond door de balken en buis- profielen te onderwerpen aan allerlei testen. Aan de hand van de testresultaten is aan- getoond dat de hergebruikte balken van voldoende kwaliteit zijn. Ook is voor cruciale onderdelen gebruik gemaakt van overdi- mensionering. Opgemerkt moet wel worden dat hergebruik van stalen draagconstruc- ties uiteraard wordt vergemakkelijkt door deze demontabel toe te passen, dus met boutverbindingen. BOUWBESLUIT 2012 Hergebruik van bijvoorbeeld oude deuren kan een conflict opleveren met de prestatie- eisen voor nieuwbouw in Bouwbesluit 2012. Een oude deur is vaak 2,00 of 2,10 meter hoog, terwijl voor nieuwbouw 2,30 meter is vereist. Ook trapmaten van oude trappen voldoen vaak niet voor nieuwbouw. Afwij- ken van de prestatie-eisen en zelfs van de functionele eisen uit het Bouwbesluit 2012 is mogelijk als het bouwwerk of het gebruik daarvan met de gekozen oplossing ‘tenmin- ste dezelfde mate van veiligheid, bescher- ming van de gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en bescherming van het milieu biedt’ (Bouwbesluit art. 1.3, 2012). Als een innovatieve technische oplossing niet aan de prestatie-eis voldoet, kan in be- paalde gevallen door middel van het gelijk- waardigheidsbeginsel alsnog voldaan wor- den aan het Bouwbesluit. Ook gelden uitzonderingen voor particuliere woningen (art. 1.12a Bouwbesluit 2012). Op grond van artikel 1.12a van Bouwbesluit 2012 hoeft bij het bouwen van een woon- functie voor particulier eigendom niet aan de in dit artikel genoemde afdelingen en ar- tikelen te worden voldaan. Daarnaast is voor een aantal afdelingen bepaald dat niet de nieuwbouwvoorschriften van toepassing zijn maar de voorschriften van een be- staand bouwwerk. GARANTIES Leveranciers geven vaak geen garantie op gebruikte materialen. Maar ook zonder ga- rantie heb je rechten. Op grond van het al- gemene stelsel van conformiteit heeft ko- per/gebruiker recht op een deugdelijk product. Dit betekent dat geleverde materia- len of producten tijdens de normale levens- duur geschikt zijn voor normaal gebruik. Het ontbreken van een garantie heeft wel tot gevolg dat de koper/gebruiker moet be- wijzen dat het geleverde niet voldoet aan de verwachtingen die hij redelijkerwijs mocht hebben. Mogelijke oplossingen: z Leveren van extra producten. Soms werkt het beter om extra gebruikte materialen neer te zetten als vervanging voor moge- lijke kapotte producten, in plaats van ga- rantie af te dwingen. z Bieden van een omruilmogelijkheid bij ge- breken. Een kapotte dakpan kan dan bij- voorbeeld na tien jaar gewoon vervangen worden. z Afspraken over kwaliteitsbeoordeling. Bij- voorbeeld dat de leverancier en/of een onafhankelijke derde beoordeeld of de producten deugdelijk zijn. Als het product ondeugdelijk is, draagt de leverancier zorg voor herstel. z Terugname verplichting met bepaalde restwaarde. Maak afspraken met de leve- rancier over het terugnemen van ge- bruikte materialen. Met een restwaarde voor de dakpannen wordt het risico van de afwezigheid van een garantie beperkt. z Risico afkopen. Koop het risico van te vo- ren af door bijvoorbeeld afspraken te ma- ken met de leverancier over wat de extra kosten zijn van een garantie of van ver- vanging. z Maak heldere afspraken over ketensamen- werking, overdimensionering en onafhan- kelijke toetsing. Denk aan het toevoegen van een extra houten draagbalk aan een constructie om zo door middel van overca- paciteit aan draagvermogen makkelijker garanties af te kunnen geven. In plaats van garantie te geven op alle onderdelen, wordt een onafhankelijke constructeur in- geschakeld die na oplevering het geheel nog eens naloopt. Het uitgangspunt ver- schuift dan naar het voorkomen van structurele gebreken in plaats van ze te mitigeren door middel van een garantie. Bron: Whitepaper ‘Circulaire materialen in de bouw - Juridische feiten en fabels over hoogwaardig hergebruik’, AT Osborne, 2021. Downloaden: https://atosborne.nl/artikel/ circulaire-materialen-in-de-bouw/ Mooi voorbeeld van circulariteit: hergebruik van 100 jaar oud dakhout voor nieuwe dakramen van Velux. Velux produceert de ramen samen met A.van Liempd Sloopbedrijven. Foto: Velux. 33 NUMMER 5 - 2021 | BOUWBELANG UITGELICHT CIRCULAIR BOUWEN