STOP voorkomt blootstelling aan gevaarlijke stoffen Jaarlijks sterven er in Nederland zo’n circa 2.400 mensen aan werkgerelateerd kanker en 600 mensen aan aandoeningen van de ademhalingswegen. Dat is een groot aandeel in de beroepsziekten, waaraan jaarlijks ongeveer 4.000 (ex-)werknemers overlijden. Dat lezen we in de ‘Staat van Gezond werk’ van de Nederlandse Arbeidsinpectie die op 10 mei 2023 verscheen. Ongezond werk is minder zichtbaar dan onveilig werk. Gezondheidsklachten door werk manifesteren zich vaak pas lang na de blootstelling en soms zelfs pas na het pensioen. De belangrijkste kankerverwekkende stoffen die in deze sectoren volgens de Arbeidsinspectie veelvuldig vrijkomen zijn respirabel kristallijn silica (kwartsstof), hardhoutstof, lasrook (met daarin soms zeswaardig chroom), asbest en dieselmotoremissie. RESPIRABEL EN HARDHOUTSTOF Bij het gebruik van (hand)gereedschappen om steenachtige materialen te bewerken is de blootstelling aan de kankerverwekkende stof respirabel kristallijn silica vaak hoog. Dat blijkt uit onderzoek door TNO. Het blijkt dat onder ongunstige omstandigheden bij een tiental bewerkingen, zoals boren, slijpen, zagen en hakken, zonder het treffen van maatregelen, de wettelijke grenswaarde van respirabel kristallijn silica (0,075 mg/ m³ over acht-urige werkdag) overschreden wordt met een factor variërend van 15 tot 4.600. Als de testen worden uitgevoerd met gebruik van innovatieve technologische oplossingen, neemt de blootstelling met meer dan een factor 50 tot 8.000 af. Bij het gebruik van (hand)gereedschappen om houtachtige materialen te bewerken zijn de blootstellingen aan het kankerverwekkende hardhoutstof eveneens erg hoog en overschrijden ze eveneens de grenswaarde (2,0 mg/m³ over een acht-urige werkdag). Onder ongunstige omstandigheden, zonder maatregelen, is de overschrijding van de wettelijke grenswaarde van hardhout een factor 15 tot 140. Als de testen vervolgens worden uitgevoerd met gebruik van innovatieve technologische oplossingen neemt die blootstelling met een factor 10 tot 1.400 af, bij de juiste keuze voor en juist gebruik van het gereedschap. STOP-STRATEGIE De STOP-strategie is bedoeld om blootstelTekst: Frank de Groot Fijnstof is schadelijk voor de gezondheid en dan meer specifiek kankerverwekkende stoffen zoals respirabel kristallijn silica, hardhout, chroom en nikkel. Vooral in de bouw, houtverwerkende industrie en metaalindustrie is de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen hoog door het bewerken van materialen. Volg bij het kiezen van maatregelen altijd de STOP-strategie. Dit is een concretere uitwerking van de arbeidshygiënische strategie voor het werken met stoffen. Met nieuwe technologieën en ontwikkelingen, zoals sensoren en digitalisering, wordt het mogelijk om blootstelling vast te stellen in hoge resolutie in tijd en plaats. TNO werkt aan een Virtual Occupational Hygiene Assistent waarmee persoonlijke en geautomatiseerde preventieve maatregelen binnen bereik komen. Foto: TNO. 34 BOUWBELANG | NUMMER 3 - 2023
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=