ACHTERGROND Werkgevers zijn verplicht een bedrijfsongeval te melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie bij overlijden, blijvend letsel en ziekenhuisopname (ook dagopname). In die laatste categorie worden ongevallen volgens Crombeen nog weleens weggemoffeld, omdat de onderaannemer geen zin heeft in gedoe. “Laatst hadden we nog een geval waar de werknemer in het ziekenhuis lag, maar zijn werkbriefjes nog dagenlang werden ingevuld.” Dat lot treft relatief vaak (illegale) buitenlandse werknemers en uitzendkrachten. Zij lopen meer risico omdat ze nog minder genegen zijn om onveilige situaties te melden en de taal meestal niet machtig zijn. Crombeen: “We geven altijd hoog op van onze talenkennis, maar zo goed is het Engels op de bouwplaats niet en leg dan de veiligheidsinstructies en werking van een machine maar eens uit." Crombeen is daarom, net als de AFNL, voor strengere controle op de bouwplaats middels het Bouwplaats-ID. Daarmee checkt iedereen elke dag in en uit, en kan de hoofdaannemer op elk moment zien wie er op de bouwplaats aanwezig zijn. Maar zo lang dat BouwplaatsID er niet is, zal de hoofdaannemer zich er op een andere manier van moeten verzekeren dat iedereen die op de bouwplaats rondloopt daar hoort te zijn en gekwalificeerd dan wel gecertificeerd is zijn werk veilig uit te voeren. Bijvoorbeeld door te checken of een gecertificeerde steigerbouwer inderdaad in het centraal diplomaregister (SSVV) voorkomt. Nog een kanttekening bij de cijfers, is dat installateurs van zonnepanelen en schilders bij de bouw worden meegeteld, zegt David van Swol, beleidssecretaris sociale zaken, arbeidsmarkt en arbeidsvoorwaarden bij Aannemersfederatie Nederland (AFNL). En met name bij het leggen van zonnepanelen gebeuren de laatste jaren nogal wat ongelukken, ook met dodelijke afloop. “Die natuurlijk voorkomen moeten worden“, zegt Van Swol er meteen bij. Hij wil maar aangeven: dat ‘de bouw’ er niet veiliger op is geworden, kun je niet zomaar zeggen. Dat het veiliger kan, zal echter niemand betwisten. Veilig werken op hoogte was een van de onderwerpen tijdens de Bewust Veilig-dag van 27 maart jongstleden. De Bewust Veilig-dag is een initiatief van Bouwend Nederland, Techniek Nederland, OnderhoudNL en Aannemersfederatie Nederland. Dit jaar schreven ruim negenhonderd bedrijven en instellingen zich in. “Er doen steeds meer bedrijven mee”, zegt Van Swol, “ook bedrijven die je niet meteen verwacht, zoals Ikea en ASML. Ik weet van een bedrijf waar ze met vijfhonderd man hebben zitten kijken, en dat is dan maar één view. Dus het bereik is enorm. Het begint echt uit te groeien tot een nationale dag van veiligheid.” WERKEN OP HOOGTE Veel deelnemers volgden met al het personeel live een of meerdere van de zes online toolboxen. In die toolboxen, die nog steeds te bekijken zijn (https://bewustveilig.com/ toolboxen-2024), geven experts tips en De bouw is er vorig jaar niet veiliger op geworden, bleek afgelopen maart uit cijfers van de Arbeidsinspectie. De bouw blijft de sector waar relatief de meeste slachtoffers vallen bij ernstige arbeidsongevallen: in 2023 gemiddeld 111 per 100.000 banen. Daarbij vielen elf doden te betreuren. Het zijn vrijwel dezelfde cijfers als het jaar ervoor. ‘Vallen van hoogte’ staat steevast in de top vijf van risico’s bij werken in de bouw. Volgens de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB), ondertekend door grote bedrijven en opdrachtgevers en gericht op verhoogd veiligheidsbesef, is een val de oorzaak van meer dan de helft van de ongevallen in de bouw. Honderden bouwvakkers lopen daardoor jaarlijks letsel op en tussen de vijf en tien collega’s overlijden zelfs.’ VAKBEKWAAMHEID Hans Crombeen is sectorbestuurder FNV Bouwen en Wonen en, vanaf de oprichting zes jaar geleden, voorzitter van de Stichting Veilig Werken Op Hoogte (SVWOH). De stichting certificeert de vakbekwaamheid en deskundigheid van mensen die tijdelijke werkplekken op hoogte in elkaar zetten. Crombeen: “We hebben intussen twaalfduizend examens afgenomen.” Volgens Crombeen is het aantal ongevallen dat gemeld had moeten worden, waarschijnlijk hoger. “Dat zit ‘m in de cultuur. Pleister erop, naar huis om bij te komen en morgen kijken we wel weer verder.” Meer dan de helft van de ongevallen in de bouw gebeurt bij werken op hoogte, waar kleine misstappen grote gevolgen kunnen hebben en waar achteraf meestal eenvoudig aan te wijzen is waar het fout ging. Waar ‘eigenlijk’ een reling had moeten zitten, waar een werknemer ‘eigenlijk’ gezekerd had moeten zijn of waar een persoonlijke schouw 'eigenlijk' niet nodig was. De oorzaak is vaak gebrekkig veiligheidsbesef. En niet alleen bij werken op hoogte. Hans Crombeen, sectorbestuurder FNV Bouwen en Wonen en voorzitter van de Stichting Veilig Werken Op Hoogte (SVWOH). 11 NUMMER 2 - 2024 | BOUWBELANG
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=