slechte ervaringen opgedaan. Hun advies aan de opdrachtgever: “Niet te veel aan doen”. Maar dat was buiten voeger Philip van Horik gerekend. De naamgever van Van Horik Voegwerken in Poortugaal wist, samen met aannemer Remon van Beek van Beekbouw BV, het adviesbureau te overtuigen om het voegwerk in de voorgevel wél aan te pakken. Van Horik en Van Beek gaven het adviesbureau uitleg over de mortel die zij wilden gebruiken en lieten met monsters zien hoe de museumgevel op correcte wijze gerestaureerd zou kunnen worden. Het adviesbureau ging overstag. DE KUNST VAN GOED VOEGEN Philip van Horik kent de terughoudendheid als het gaat om het vervangen van voegwerk: "Ik zie het de laatste tijd vaker. In dit project was het vooral onzekerheid over de kleur van de mortel en het behoud van de smalle stootvoegen. Daar gaat het inderdaad nog wel eens fout. Zaak is om een mortel toe te passen die zoveel mogelijk overeenkomt met de oorspronkelijke mortel. En je mag geen cement toevoegen: je moet voor het voegwerk met kalk werken, net als in het historische voegwerk zelf.” De voeger uit Poortugaal licht toe wat de kunst is van goed voegwerk in historische gevels: “De uitdaging is om overeenstemming te bereiken tussen de kleur van het oude en het nieuwe voegwerk in droge toestand. Maar ook bij regen moet het blijven passen. De gevel mag geen kleurige lappendeken worden.” NAAR DE VUILIGE KLEUR VAN NU Dezelfde mortel toepassen als vroeger, dat klinkt voor de hand liggend. Maar dat het in de restauratiepraktijk met nieuw voegwerk nog wel eens fout uitpakt, is het beste bewijs dat de zoektocht naar de juiste mortel niet altijd eenvoudig is. Philip van Horik vertrouwt voor zijn voegwerk aan historische gevels op Bremer Muschelkalk en Tubag traskalk. Daarmee kon Van Horik in Haastrecht de kleur van de stootvoegen afstemmen op de bestaande lintvoeg: "De Bremer Muschelkalk is wat crèmeachtig , de Tubag traskalk is bruinig, grijzig. Daarmee ben ik gaan mengen naar de oorspronkelijke kleur. Dat wil zeggen: naar de kleur van nu, na 150 jaar blootstelling aan weer en wind. Oorspronkelijk was het voegwerk lichtgekleurd, door de witte schelpkalk in de mortel. Maar ook mortel ontwikkelt een patina. Ik heb dus op kleur gemengd naar het huidige kleurbeeld, naar de, ik noem het maar, vale, beetje vuilige kleur van nu.” LINKS NAAR KENNIS OVER VOEGEN Tubag traskalk is in de vakhandel gewoon verkrijgbaar. Bij de Bremer Muschelkalk ligt dat anders. Tot vijftien jaar geleden gebruikte Philip van Horik schelpkalk uit Harlingen: "Ongeveer 15 jaar geleden sloot die schelpkalkfabriek. We kregen te horen dat voegers in noordwest Duitsland een vergelijkbare schelpkalk gebruikten. Dat was de Bremer Muschelkalk. Ik zag hier in de praktijk mensen van alles en nog wat in de gevel stoppen. Via via hebben we er toen voor gezorgd dat de Bremer Muschelkalk in ons land op de markt werd gebracht." De schelpkalk uit Bremen beschikbaar maken voor Nederlandse voegers, het tekent de "De stootvoegen zijn hier maar één tot twee millimeter breed. Dat vergt veel concentratie. Ik ken collega’s die dan zeggen: “Mij nie bellen”.” 26 BOUWBELANG | NUMMER 5 - 2022
RkJQdWJsaXNoZXIy NTI5MDA=